Het gebiedsproces in de Bovenkerkerpolder (BKP)

Er liggen grote opgaven voor de landbouw. De stikstofproblematiek is het meest in het nieuws maar ook de waterkwaliteit, bodemdaling, uitstoot van CO2, methaan en de verbetering van de biodiversiteit zijn belangrijk.

De rijksoverheid heeft doelen gesteld en tracht met wet- en regelgeving en financiering verbeteringen te realiseren maar dat gaat moeizaam. In verschillende gebieden hebben boeren het initiatief genomen om zelf bottom up de problemen aan te pakken. In zogenaamde gebiedsprocessen. Zo ook in de Bovenkerkerpolder.

In een snelkook-tempo is onder de naam ‘De boer aan het roer’ in het kader van het ‘Programma vitaal platteland’, een initiatief van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een rapport gemaakt om het hoofd te bieden aan de van alle kanten dringende vragen rond stikstof, klimaat, waterkwaliteit, biodiversiteit en bodemdaling. Het rapport heet ‘Boeren met toekomst in de prachtige Bovenkerkerpolder’.

In drie intensieve bijeenkomsten is er over alle onderwerpen gesproken. Uitkomst van dit overleg zijn een aantal plannen en het oprichten van een coöperatie van boeren om zich beter te weer te kunnen stellen en als één partij te kunnen optreden tegen allerlei bedreigingen voor de veehouderij.

De plannen nemen als uitgangspunt de huidige in aller ogen prachtige situatie en een optimalisering daarvan (dus geen verdere extensivering omdat de huidige situatie al extensief genoeg is), met als belangrijkste wens om de grond die vrijkomt in de polder te houden dat wil zeggen bij de boeren die er nu boeren. Hoofddoel is te blijven boeren zodat de boeren in de polder kunnen blijven leven van de melk zonder veel bemoeienis van anderen.

De plannen rond de hoofdthema’s:

• Waterkwaliteit. Afkalving van oevers moet worden tegengegaan en als het kan moet juist land gewonnen worden. De strook die nieuw is kan dienen als natuurvriendelijke bufferstrook. Groot probleem zijn de rivierkreeften en de karpers. Oplossing is het wegvangen van deze beesten die een ramp zijn voor de waterkwaliteit.

• Stikstof. Als de opgave voor stikstof inhoudt dat slechts 20 procent reductie nodig is kan deze opgave gemakkelijk gehaald worden door de mest met meer water uit te rijden en maatregelen in de stal (andere vloeren) en minder eiwitrijk voer.

• Biodiversiteit. Er is een brede deelname aan agrarisch natuurbeheer en het plan is om dat zo te houden maar het areaal voor weidevogels niet uit te breiden. Wel wil men de kopeinden van de percelen aan de middenweg inrichten voor weidevogels door kruidenrijk grasland in te zaaien. Verder wil men een rol spelen in het beheer van de NNN-gebieden (Natuurnetwerk Nederland).

• Bodemdaling. Slechts voor een klein deel van de ont-veende polder is er sprake van bodemdaling. Op dat gedeelte wordt het water al hoog gehouden in de zomer vanwege de weidevogels. Bekeken wordt of die periode niet uitgebreid kan worden.

• Klimaat. Opstarten van een pilot om de methaan- en lachgasemissies te verminderen door ook voor de boeren rendabele mestvergisting met levering van methaan aan het gasnet. Verder willen de boeren graag hun daken gebruiken voor zonnepanelen.

De provincie zal voor 1 juli 2023 bij het rijk plannen moeten inleveren en start ook gebiedsprocessen. Naast boeren worden ook andere betrokkenen uitgenodigd. SBA zal dit van nabij volgen.